Eén van de meest voorkomende ideeën in moderne zelfhulpboeken is “dat alles met een reden gebeurt”. Het is een aansprekend concept omdat we willen dat het waar is. De menselijke geest komt in opstand tegen het idee van willekeur. Want, zo hebben we geleerd, we zien de wereld als een lineair verloop van oorzaak en gevolg.
Als we bijvoorbeeld in de hemel donkere wolken zien samenkomen, weten we dat het waarschijnlijk gaat regenen. Wanneer we het fornuis aanzetten, weten we dat we dit niet moeten aanraken omdat we dan onze handen zullen verbranden.
Dit soort voorspelbaarheid schept een orde in de wereld die we kunnen begrijpen. Het is ook de manier waarop we willen dat alles werkt. Hoe vaak hoor je niet dat onzekerheid het ergste is voor het ondernemersvertrouwen of dan niemand van veranderingen houdt?
Zoeken naar rust
Onzekerheid geeft onrust. We voelen ons het meest op het gemak als we iets doen dat een voorspelbaar resultaat zal hebben.
Daarom is het makkelijker om mensen te overtuigen om hun geld op een spaarrekening te zetten dan ze te laten beleggen in de aandelenmarkt. Als je vijf jaar op een deposito spaart tegen een vooraf vast afgesproken rentepercentage, weet je precies hoeveel je aan het eind hebt gespaard. Als je echter een FTSE 100 indextracker koopt, heb je geen idee wat die belegging over vijf jaar waard zal zijn.
Dit is ook de reden waarom veel mensen erg slecht zijn in gokken.
Zou je die weddenschap aannemen?
Neem bijvoorbeeld het kansspel roulette. Er zijn veel mensen die beweren een “systeem” te hebben om roulette te spelen. Door te bestuderen welke cijfers de afgelopen keren zijn gedraaid, denken ze dat dit hen iets zegt over wat er waarschijnlijk daarna gedraaid zal worden.
Als er bijvoorbeeld vier zwarte cijfers op rij gedraaid zijn, is het de algemene aanname dat bij een volgende draai de kans op een rood cijfer groter moet zijn.
Dit fenomeen staat bekend als de “gambler’s fallacy”- de overtuiging dat als een willekeurige gebeurtenis in het verleden vaak heeft plaatsgevonden, het minder waarschijnlijk is dat dezelfde willekeurige gebeurtenis in de toekomst zal plaatsvinden.
Hoeveel mensen zouden bijvoorbeeld in een roulettespel op hetzelfde cijfer gokken dat net is gevallen? Intuïtief voelen we dat de kans dat hetzelfde cijfer twee keer achter elkaar valt kleiner moet zijn dan dat achter elkaar twee verschillende cijfers vallen.
Willekeur
Het roulettespel is echter een spel van willekeur. Dat betekent dat de kans dat bij een draai aan de schijf een zwarte cijfer valt net zo groot is als bij de vorige draai aan de schijf, ongeacht hoe vaak het in het verleden ook zwart was.
Eveneens is de kans dat er een bepaald cijfer gedraaid wordt voor elke draai precies hetzelfde, ongeacht wat de laatste keer het cijfer was. Dus zelfs als het balletje in de laatste draai op de rode vijf landde, is de kans dat hij weer op de rode vijf landt niet veranderd. Het is nog steeds even waarschijnlijk (of onwaarschijnlijk).
Het begrijpen van deze “gambler’s fallacy” is belangrijk voor beleggers omdat de koersbewegingen van een aandeel op de korte termijn grotendeels willekeurig zijn. Dit wordt bewezen door het feit dat historisch gezien de markt op één dag hoger of lager eindigt in feite een gok is. Het is in beide gevallen ongeveer 50%.
De lange termijn
Het zou dus verkeerd zijn om aan te nemen dat alleen omdat de markt, een bepaald aandeel, sector of strategie vijf of zes dagen op rij is gestegen er een correctie nodig is. Of, wat dat betreft, dat als iets een aantal opeenvolgende dagen gedaald is, het dicht bij een ommezwaai is.
De markt proberen te timen op basis van deze aannames zal nooit een succesvolle strategie worden. Het getuigt van een gebrekkige intuïtie om te geloven dat de kans groter is dat er iets gaat gebeuren alleen vanwege het feit dat het al een tijd niet is gebeurt.
Het is veel beter om een gediversifieerde lange termijnstrategie te hebben waarbij je begrijpt dat de kansen op een stijgende markt op lange termijn buitengewoon groot zal zijn. Zo beweeg je de kansen in jouw voordeel.
PREVIOUSLY ON TEBI
How to clean up your personal finances
A Millennial’s guide to a secure financial future
Does investor sentiment predict market movements?
Attackers attack, defenders defend
Should Bitcoin be in your portfolio?
Can ANY adviser add consistent alpha
What does GameStop mean for market efficiency?
A value premium update for the not very interested
The impact of Morningstar ratings on fund flows and returns
© The Evidence-Based Investor MMXXI
Robin is a journalist and campaigner for positive change in global investing. He runs Regis Media, a niche provider of content marketing for financial advice firms with an evidence-based investment philosophy. He also works as a consultant to other disruptive firms in the investing sector.
